راه رفتن روی مرز باریک اخلاق فردی و مهارت های حرفه ای

 مهدی باقریان رییس انجمن متخصصان روابط عمومی- اخلاق و اتصاق به اصول اخلاقی از موضوعات بحث برانگیزی است که معمولا برخواسته از نظام های ارزشی حاکم بر جوامع مختلف است. ارزش هایی که برخی از آن ها مانند خوبی، بدی، عدالت، ظلم و مفاهیمی از این دست در بسیاری از جوامع مفاهیم مشترکی هستند و مثلا این گونه نیست که کسی در جایی ظلم را صفتی خوب و عدالت را واژه ای با بار منفی بداند و حداقل این است که همه برای خودشان عدالت می خواهند و از مورد ظلم واقع شدن ابا دارند.

البته عواملی نظیر دین و مذهب، خانواده و اجتماع، شرایط محیطی، سن و نژاد، سطح تحصیلات و جایگاه اجتماعی می تواند در این زمینه تاثیر گذار باشد. شکی نیست که قضاوت های اخلاقی هم امروزه بخش مهمی از تصمیم گیری های روزمره شاغلان روابط عمومی در حوزه مسئولیت اجتماعی است و به طور مستقیم بر کار و عملکرد آنان تاثیر دارد.

این موضوع در روابط عمومی هم به عنوان حرفه ای که مسئولیت اجتماعی در آن مفهومی کارآمد و پیوسته است، همواره مطرح است و اساسا بحث اخلاق و اخلاق مداری یکی از اصول اساسی روابط عمومی محسوب می شود. نکته مهم اما در این میان این است که می توان اخلاق حرفه ای را از طریق آموزش های لازم فرا گرفت و با مراقبت در حرفه ای مانند روابط عمومی آن را در سرلوحه کارها و فعالیت های خود قرار داد.

همچنین نگاهی به آموزه های دینی و سفارشات اخلاقی دین مبین اسلام و منش و سیره ائمه اطهار(ع) نیز بازگو کننده همین امر است و موضوع اخلاق آن قدر اهمیت دارد که پیامبرعظیم الشان اسلام حضرت ختمی مرتبت(ص) می فرمایند: انی بعثت لاتمم مکارم اخلاق. ایشان دلیل و فلسفه رسالت بزرگش را که همانا دعوت به توحید و یگانه پرستی است، اخلاق و ارزش های اخلاقی اعلام می نماید.

شکی نیست که در هر سطحی از کار روابط عمومی اطمینان دادن از عملکرد سازمان و یا سیستم مبتنی بر منافع و خواسته های مخاطبان یکی از اصول مهمی است که مبنای آن توجه به اخلاق در روابط عمومی تلقی می شود. این موضوع آن قدر مهم است که همیشه و همواره مورد توجه اندیشمندان این حوزه بوده و البته ذکر این نکته هم ضروری است که این کار هیچگاه کار آسانی نبوده است.

اهمیت موضوع و جایگاه اخلاق در حرفه روابط عمومی می تواند این موضوع را تبدیل به یکی از نیازهای دائمی کند که توجه به آن باعث موفقیت و توفیق یک سازمان و یا نهاد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خواهد شد.

شاید توجه به اصول زیر بتواند کمک کند تا عملکرد روابط عمومی بخصوص در حوزه مسئولیت اجتماعی آن را به سوی انجام وظایف اخلاقی خود رهنمون شود و بتواند آن را در جایگاه شایسته خود قرار دهد.
- خیلی مهم است که اهداف، برنامه ها و سیاست های راهبردی سازمان در انطباق با نیازها و خواسته های مخاطبان باشد.

- درستی، شفافیت، صداقت و راستگویی از اولین اصول اخلاقی است که باید در همه کارها مورد توجه قرار گیرد و این موضوع در تهیه و تنظیم مطالب و انتشار عمومی آن ها در تمامی امور در نهایت دقت مورد توجه قرار گیرد.

- اسرار مخاطب به عنوان یک امانت باید در نزد اصحاب روابط عمومی و در سازمان مربوطه محفوظ بماند و به هیچ وجه دستمایه استفاده شخصی و یا سازمانی قرار نگیرد و این حق برای همیشه در خصوص مخاطب محترم شمرده شده و رعایت شود.

- پخش شایعات، صدور بیانیه های اهانت آمیز و هر گونه پنهان کاری که ناقض حق و حقوق مخاطب باشد، ضربه مهلکی به اعتماد ایشان خواهد زد و اعتبار اخلاقی سازمان را در نگاه آنان تنزل خواهد داد. روابط عمومی ها باید با اطلاع رسانی شفاف و تعامل با مخاطبان زمینه این گونه اقدامات را به کلی از بین ببرند.

- تاکید بر رعایت اصول اخلاقی و ارزش های نیکو و پسندیده و اهتمام بدان نیاز به یادآوری، ارائه آموزش های لازم و استمرار و مداومت در مراقبت از این مهم دارد.

فراموش نکنیم که در حرفه روابط عمومی مرز میان رفتار اخلاقی فردی و مهارت های حرفه ای تفکیک ناپذیر است و هر فردی باید با احترام گذاشتن به ارزش های اخلاقی و عرفی تلاش کند تا همواره در کار و عملکرد خود متصف به اصول اخلاقی باشد تا با چنین نگاه و عملکردی آینده حرفه روابط عمومی اخلاقی تر و برای ایفای مسئولیت اجتماعی خود آماده تر باشد.

در پایان بد نیست به این نکته اشاره کنم که در سال گذشته، انجمن متخصصان روابط عمومی به عنوان یک نهاد تخصصی تاثیرگذار، اولین منشور اخلاقی روابط عمومی ایران را تدوین و منتشر کرد و به نظر می رسد با توجه به عرایض بالا، التزام و اجرای این منشور در عرصه عمل “یک باید” بسیار مهم برای اعضاء و کارگزاران روابط عمومی بشمار می رود و بهتر است به این منشور به عنوان یک مدل برای حرفه روابط عمومی در ایران نگریسته شود.

منبع: روزنامه ایران- ۲۸ اردیبهشت۱۳۹۴
رییس انجمن متخصصان روابط عمومی