ارتقای جایگاه روابطعمومی بدون توجه به افکارعمومی ممکن نیست. در دنیای نوین روابطعمومی از حالت یک طرفه و مونولوگ خارج شده و بهصورت تعاملی درآمده است. بدیهی است توجه به نظر شهروندان نیازمند احصای علمی نظرات همه شهروندان است.
این مسیر تنها از طریق نظرسنجی که یک شیوه علمی برای شناخت نظرات شهروندان است محقق خواهد شد. بدیهی است برای اینکه بتوان ادعا کرد نظرسنجی نظر همه گروههای جامعه را پوشش میدهد میبایست اصول علمی مربوط به نمونهگیری و گردآوری اطلاعات بهطور کامل رعایت شود.
برای تحقق و گسترش این امر مهم در روابطعمومیهای کشور تفاهمنامهای بین مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا) و انجمن متخصصان روابطعمومی منعقد شده است تا بتوان با کمک هر دو سازمان پیشرفت در این زمینه را کسب کرد.
در اولین گام در اجرای این تفاهمنامه مقرر شد یک نظرسنجی از خود کارشناسان و مدیران روابطعمومی انجام شود تا دیدگاه آنها در مورد وضعیت فعلی روابطعمومیها و همچنین بحث ادغام مراکز روابطعمومی در حوزههای ریاست ادارات و سازمانها مورد بررسی قرار گیرد.
این طرح با عنوان «سنجش دیدگاه کارکنان روابطعمومی در خصوص ادغام اداره کل حوزه ریاست و اداره کل روابطعمومی» در میان ۳۲۰ نفر از کارکنان و پرسنل روابطعمومی سازمانها و نهادهای کشور به روش تلفنی اجرا شده است.
در این طرح، ۸۰ درصد پاسخگویان مرد و ۲۰ درصد زن بودهاند. میانگین سن پاسخگویان ۴۲٫۶ سال بوده است. از نظر میزان تحصیلات ۰٫۹ درصد دارای تحصیلات دیپلم و زیر دیپلم، ۳۰٫۹ درصد دارای تحصیلات کاردانی و کارشناسی و ۶۸٫۱ درصد دارای تحصیلات عالی (کارشناسی ارشد و دکتری) بودهاند.
براساس یافتههای نظرسنجی حاضر، ۷۰ درصد از پاسخگویان گفتهاند جایگاه روابطعمومی در سازمان آنها نسبت به چند سال گذشته ارتقاء پیدا کرده است، ۱۶٫۹ درصد بیان کردهاند جایگاه روابطعمومی در سازمان آنها نسبت به چند سال قبل فرقی نکرده است و ۱۱٫۶ درصد نیز معتقد بودند جایگاه روابطعمومی تنزل پیدا کرده است.
ارزیابی نظر متخصصان درباره میزان موفقت روابطعمومیها در زمینههای مختلف نشان میدهد که از نظر ۵۹٫۷ درصد از پاسخگویان روابطعمومیها در زمینه ارتباط مؤثر با رسانهها، از نظر ۵۲٫۲ درصد روابطعمومیها در زمینه انعکاس عملکرد دستگاههای اجرایی متبوع خود و از نظر ۳٫۱ درصد عملکرد آنها در زمینه رصد نیازهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جامعه مخاطبین به میزان زیادی موفق بوده است.
۷۳٫۲ درصد از پاسخگویان با این گویه که «از توان و ظرفیت روابطعمومیها در سازمانها بهدرستی استفاده نمیشود» موافق یا کاملاً موافق بودهاند. ۶۹٫۱ درصد از پاسخگویان گفتهاند «رئیس و مدیر سازمان در تصمیمات مهم از بخش روابطعمومی نظر میخواهد». ۵۱٫۹ درصد از پاسخگویان با این گویه که «معمولاً افراد و نیروهای غیرمتخصص در بخش روابطعمومی کار میکنند و آموزش لازم ندارند» موافق بودهاند.
براساس نتایج بهدستآمده، از نظر ۳۶٫۸ درصد از پاسخگویان مهمترین پیامد تقلیل و تنزل جایگاه روابطعمومیها در سازمانها، آسیبدیدن اعتماد عمومی (نارضایتی عمومی، عدم اقناع افکارعمومی، کاهش ارتباط مؤثر با درون و برونسازمان) است. ۲۹٫۶ درصد از پاسخگویان نیز مهمترین پیامد تنزل جایگاه روابطعمومیها در سازمانها را از بینرفتن اثربخشی، پویایی و بهرهوری سازمان (عدم موفقیت سازمان، ضعیف شدن سازمان) دانستهاند.
۲۷٫۸ درصد از پاسخگویان از ادغام اداره کل حوزه ریاست و اداره کل روابطعمومی تحت عنوان «دفتر وزارتی و روابطعمومی» کاملاً مطلع بودهاند، ۳۳٫۸ درصد تا حدودی از آن اطلاع داشتهاند و ۳۸٫۴ درصد گفتهاند از ادغام اداره کل حوزه ریاست و اداره کل روابطعمومی اطلاعی ندارند.
۶۷٫۸ درصد از کل پاسخگویان با ادغام ادارات کل یا مرکز روابطعمومی با دفاتر ریاست سازمانها و نهادهای متبوع خود مخالف یا کاملاً مخالف بودهاند. در مقابل ۲۳٫۱ درصد با ادغام این دو اداره موافق یا کاملاً موافق بودهاند. طبق یافتههای بهدستآمده،۷۳٫۶ درصد افراد مطلع از ادغام با این اقدام مخالف بودهاند.
۶۱٫۲ درصد از پاسخگویان با این گویه که «ادغام مرکز روابطعمومی با دفاتر ریاست سازمانها و نهادهای متبوع خود به چابکسازی سازمان کمک میکند.» مخالف یا کاملاً مخالف بودهاند. ۷۳٫۷ درصد از پاسخگویان معتقد بودند انجام چنین اقدامات و تصمیماتی سبب تنزل جایگاه حرفهای و تضعیف عملکرد روابطعمومیها میشود. ۶۴٫۷ درصد از پاسخگویان نیز با گویه «ادغام مرکز روابطعمومی با دفاتر ریاست سازمانها و نهادهای متبوع خود سبب هدفمند شدن هزینهکردها خواهد شد.» مخالف و کاملاً مخالف بودهاند.
۸۶٫۹ درصد از پاسخگویان عملکرد روابطعمومی سازمان خود را در مواجهه با پاندمی کرونا خوب یا خیلی خوب ارزیابی کردهاند. در مقابل ۸٫۸ درصد عملکرد روابطعمومی سازمان خود را در در این خصوص ضعیف یا خیلی ضعیف دانستهاند. ۷۹٫۷ درصد از پاسخگویان با این گویه که «روابطعمومیها در دروان کرونا آگاهسازی و اطلاعرسانی شفافتر و زودهنگام را بر عهده داشتند.» موافق و کاملاً موافق بودهاند. ۷۵٫۶ درصد از آنها نیز با گویه «مردم به اخبار و اطلاعاتی که از طریق روابطعمومی سازمانها در خصوص کرونا اعلام میشد اعتماد بیشتری داشتند.» موافق و کاملاً موافق بودهاند.
مهدی رفیعی بهابادی/ رئیس مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) در نخستین جشن ملی روابطعمومی
زمان برگزاری: ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۱