شبکه اطلاعرسانی روابطعمومی ایران (شارا) || با توجه به اخباری مبنی بر وجود تکنولوژی های پیشرفته در حوزه خبر و اطلاع رسانی، به نظر می رسد رسانه ها و روزنامه نگاران ما با چالش های زیادی در حوزه سخت افزاری و نرم افزاری روبرو خواهند بود، اما مهم ترین تغییرات رسانه های ما باید در چه بخش هایی باشد تا از تکنولوژی های پیشرفته دنیا عقب نماند؟ هوش مصنوعی چه کمک هایی می تواند به رسانه ها کند؟ حسین امامی، پژوهشگر رسانه های نوین و دکتری علوم ارتباطات اجتماعی می گوید: توجه به تکنولوژی های نوین ارتباطی در رسانه ها و بکارگیری آنها در رسانه ها به اندازه توجه کیفیت و خلاقیت در تولید محتوا اهمیت دارد. ضمن اینکه حتی استفاده از تکنولوژی های جدید باعث ارتقای کیفیت و جذابیت محتواهای رسانه نیز می شود. امروزه، رقابت رسانه ها در ارائه محتوای متمایز و بکارگیری تکنولوژی های جدید است.
امامی در بیان این مسئله که رسانه ها در چه بخش هایی نیازمند تغییر و به روز شدن در عرصه تکنولوژی هستند، به شفقنا رسانه می گوید: ابتدا باید به این پاسخ داد که عدم استفاده و یا عقب ماندن در بکارگیری تکنولوژی های جدید در رسانه ها چه عواقبی را برای خبرگزاری ها، رادیو و تلویزیون و روزنامه ها به دنبال دارد؟ پاسخ به این سوال چالش ها را برای ما مشخص می کند و بعد راحت تر می توانیم تمرکز بیشتری بر روی این داشته باشیم که در چه بخش هایی باید تغییرات صورت گیرد.
او در بیان عواقب عقب ماندن در بکارگیری تکنولوژی های جدید در رسانه ها می گوید: اولین نکته افزایش هزینه هاست. یعنی در مواردی که تکنولوژی ها می توانند به ما کمک کنند ما باید از روش انسانی و یا شیوه سنتی استفاده کنیم که به مراتب هزینه های بیشتری دارد. دوم، سرعت تولید خبر زمان بر است که ما می توانیم با کمک فرضا هوش مصنوعی در کمترین زمان ممکن خبر را تولید کنیم. سوم، عدم ارتباط مستمر و مداوم با مخاطب رسانه است. در حالی که تکنولوژی می تواند این ارتباط را دوسویه و مداوم کند. چهارم؛ عقب افتادن در عرصه رقابت رسانه ای و جذب مخاطب و آگهی و… و نهایتاً کاهش اعتبار رسانه است. رسانه ای که خبرهایش دیر منتشر شود و از تکنولوژیهای روز بی بهره باشد، اهمیت و شأنیتش در بین مردم و مخاطبانش کاهش می یابد.
این پژوهشگر رسانه های نوین ادامه می دهد: پس توجه به تکنولوژی های نوین ارتباطی در رسانه ها و بکارگیری آنها در رسانه ها به اندازه توجه کیفیت و خلاقیت در تولید محتوا اهمیت دارد. ضمن اینکه حتی استفاده از تکنولوژی های جدید باعث ارتقای کیفیت و جذابیت محتواهای رسانه نیز می شود. امروزه، رقابت رسانه ها در ارائه محتوای متمایز و بکارگیری تکنولوژی های جدید است.
امامی برای استفاده از تکنولوژی های جدید در رسانه ها مثال می آورد: به عنوان مثال شما بعد از چین و روسیه می بینید که کشور کویت از مجری گوینده خبر خود به نام «فضه» که مبتنی بر هوش مصنوعی است برای خواندن خبرها استفاده کرد. یک گوینده خانم بدون حجاب با موهای بور، تی شرت سفید و کت سیاه که با زبان عربی خبرها را می خواند. این شیوه ای جذاب تر و تاثیرگذارتر برای ارائه خبر است و از طرفی هم نگران کننده که هوش مصنوعی در حال قرار گرفتن به جای انسان ها در انجام کارهاست.
او تاکید می کند: مدیران رسانه ها برای ایجاد تغییرات در رسانه خود برای بهره گیری از تکنولوژی های جدید ارتباطی ابتدا باید تمایل به سرمایه گذاری و استفاده از این فناوری ها و ابزارها را داشته باشند، با منافع و مزایا و حتی معایب آن آشنا باشند و در بخش های مختلفی که بیان شد آهسته ورود پیدا کنند.
با این اوصاف چه عواملی سبب شده تا بخش رسانه ای و تحریریه ای ما در مقابل این تغییرات مقاومت کند، این مدرس دانشگاه پاسخ می دهد: شرایط رسانه ها در کشور با هم متفاوت است. رسانه های ما میتوانند به دلیل محدودیت های بودجه، عدم آشنایی کافی با تکنولوژی های جدید و تلاش برای حفظ جایگاه در بازار، مقاومت کنند. به هرحال سرمایه گذاری در بخشی که هنوز اثربخشی و کارایی آن اثبات نشده است و یا ممکن است تغییر کند برای رسانه های ایرانی چالش برانگیز است و آنها را با تردید جدی مواجه می کند. از سوی دیگر تکنولوژی های جدید ارتباطی می توانند مدل کسب و کار و یا فرایندهای کاری یک سازمان رسانه ای را مختل کنند. این عامل خودش باعث مقاومت کارکنان سازمان می شود که به روش های سنتی عادت دارند.
امامی در بیان وضعیت رسانه و خبرنگاران در آینده می گوید: آینده رسانه و خبرنگاران با فراگیر شدن هوش مصنوعی هم یک امری امیدوارکننده در خود دارد و هم موضوعی ترسناک است. ترسناک از این جهت که تأثیرات فناوریهای جدید مانند هوش مصنوعی بر رسانههای جمعی می تواند در صنعت رسانه اختلال بزرگی ایجاد کند و عده ای معتقدند که منجر به از دست دادن مشاغل زیادی از جمله تولید محتوا، ویرایش، انتشار و بازنشر گزارش های خبری خواهد شد. از سوی دیگر، هوش مصنوعی همچنین می تواند برای ایجاد و انتشار اخبار جعلی در مقیاس مورد استفاده قرار گیرد، به ویژه از طریق فناوری عمیق جعلی که امکان ایجاد تصاویر، فیلم ها و ضبط های صوتی جعلی قانع کننده را فراهم می کند.
او ادامه می دهد: از یک منظر هم امیدوارکننده است که تکنولوژی های جدید مانند هوش مصنوعی، پتانسیل افزایش کیفیت محتوای خبری و جذاب سازی ارائه محتوا، جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات و تهیه سریع و دقیق خبرها را دارد. گرچه می تواند عاری از روح و لطافت قلم انسان و خلاقیت باشد. یا اینکه هوش مصنوعی می تواند برای کمک به شناسایی و فیلتر کردن اطلاعات نادرست یا گمراه کننده با تجزیه و تحلیل الگوها و منابع محتوا استفاده شود.
این مدرس دانشگاه تاکید می کند: باید بیان داشت که در اوایل پیدایش اینترنت، بسیاری از مردم و کارشناسان به خاطر جدید بودن آن، نگران شدند که اینترنت ممکن است باعث از دست رفتن شغل هایی شود که تا آن زمان برای انسانها وجود داشتند. اما در عمل، اینترنت از یک سو نقش مهمی در ایجاد شغل های جدید و افزایش فرصت های شغلی به وجود آورد و برخی از مشاغل قدیمی را به روزرسانی و تغییر داد. بنابراین برای هوش مصنوعی هم نمی توان به طور قطعی پیش بینی کرد که چه تاثیری بر زندگی و شغل های مردم خواهد داشت ولی بسیاری از مشاغل مرتبط را به روزرسانی خواهد کرد و یا تغییر خواهد داد./ شفقنا